نقش لاپاراسکوپی در درمان و تشخیص ناباروری

برخی ازخانم ها با مشکل ناباروری مواجه هستند و این موضوع زندگی آن ها را تحت تاثیر خود قرار داده است در این مقاله در رابطه با لاپاراسکوپی، که کمک بسیار شایانی در حوزه درمان ناباروری کرده است، توضیحاتی را در اختیار شما عزیزان قرار می دهیم تا اطلاعات لازم را در این زمینه کسب نمایید. شاید این جمله را از افراد بسیاری شنیده باشید که می گویند من لاپاراسکوپی  یا عمل لیزر کرده ام البته عمل لاپاراسکوپی عمل لیزری نمی باشد و این باور اشتباهی است  که بین عموم مردم وجود دارد در واقع این عمل یک عمل آندوسکوپی یا جراحی درونی است، که به جای یک برش بزرگ در زیر شکم یا هر قسمت دیگر که لازم است ایجاد شود، ۳ تا ۴ تا برش کوچک به اندازه یک تا یک و نیم سانتی متر ایجاد می شود و به جای اینکه دستگاه را به داخل شکم بیمار وارد کنیم ابزار ظریفی از جمله دوربین که بزرگنمایی می کند توسط پزشک و از طریق شکاف های ایجاد شده به داخل شکم برده می شود و با ظرافت و دقت بیشتری عمل صورت می گیرد.

لاپاراسکوپی هم در تشخیص و هم در درمان ناباروری جایگاه خاص خود را دارد، در گذشته برای درمان جراحی شکم را باز می کردند که می توانست عوارضی هم به بار بیاورد که در اصطلاح به آن  جراحی باز یا لاپاراتومی  گفته می شود در این نوع جراحی شکم به طور کامل باز می شد  .و از طریق  این برش بزرگ پزشک به شکم و حفره لگن دسترسی پیدا می کرد اما به مرور زمان این روش جای خود را به روش های بسته یا اندوسکوپی داد،  که امروزه پزشکان برای ناباروری  از این روش استفاده می نمایند.  در روش های بسته اندوسکوپی یا لاپاراسکوپی اگر هدف این باشد که داخل حفره شکم را مشاهده نماییم اصطلاحا به آن لاپاراسکوپی گفته می شود و اگر هدف آن باشد که با آندوسکوپی داخل حفره رحم را مشاهده نماییم به آن هیستروسکوپی گفته می شود خوشبختانه روش های اندوسکوپی تنها در حیطه زنان نمی باشد سایر پزشکان دیگر هم از این روش استفاده می کنند. در حیطه زنان و بطور اختصاصی ناباروری، روش های باز بیشتر به روش های بسته یا اندوسکوپی تبدیل شده است که در جایگاه خود بسیار مفید است و هم می تواند علت ناباروری را درمان کند .

اما نکته مهم این است که روش های لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی در زوج های ناباروری   که آموزش های لازم را درحیطه ناباروری دیده اند انجام گیرد. فناوری به سرعت در حال پیشرفت است و این بر همه چیز در جهان ما تأثیر گذاشته است. علوم پزشکی یکی از رشته هایی است که در قرن اخیر رشد سریعی داشته است. تکنولوژی تاثیر قابل توجهی بر روش های درمان پزشکی گذاشته است. روش‌های پیشرفته‌تر جایگزین روش‌های مرسوم در پزشکی شده‌اند. لاپاراسکوپی یکی از آنهاست. هنگامی که درمان ناباروری را به عنوان یک گزینه در نظر می گیرید، باید بدانید که لاپاراسکوپی ناباروری چیست و چه نقشی در درمان ناباروری یا سایر مسائل مرتبط دارد. این مقاله تمام نکات اساسی را که باید در مورد لاپاراسکوپی بدانید را پوشش می دهد را ارائه می دهد.

لاپاراسکوپی چگونه انجام می شود؟

لاپاراسکوپی به معنای ساده نوعی عمل جراحی است که از ابزار نازکی به نام «لاپاراسکوپ» استفاده می‌کند. این روش بیشتر برای تشخیص هرگونه ناهنجاری در اندام های داخل حفره شکمی استفاده می شود، از این رو به عنوان لاپاراسکوپی تشخیصی نیز شناخته می شود. نام لاپاراسکوپی از نام ابزار لاپاراسکوپی که برای انجام این روش استفاده می شود، گرفته شده است. هدف اصلی از انجام این جراحی بررسی اندام های شکم با حداقل برش در بدن است.

لاپاراسکوپ یک ابزار بلند و نازک است که دارای یک دوربین با وضوح بالا و یک نور با شدت بالا در قسمت جلویی است. یک برش کوچک (۰٫۵-۱ سانتی متر) در بدن ایجاد می شود و لاپاراسکوپ از آن عبور می کند. سپس دوربین داده ها را در قالب تصاویر و فیلم ها به مانیتور ویدیویی ارسال می کند. در روش مرسوم، پزشک باید برش بزرگتری در بدن ایجاد می کرد تا اندام های داخلی را با چشمان خود معاینه کند. با این حال، با لاپاراسکوپ، همین کار را می توان با یک برش بسیار کوچکتر انجام داد و به راحتی با کمک دوربین بررسی می شود. علاوه بر این، فید تصویر می تواند برای مراجع بعدی ضبط شود. جدای از آن، با این روش می توان نمونه های بیوپسی نیز از بدن گرفت.

لاپاراسکوپی برای درمان ناباروری

ممکن است مشکلات خاصی در هر یک از اندام های تولید مثلی، درست از رحم، لوله ها و تخمدان ها وجود داشته باشد. بنابراین پس از یک تشخیص ساده و رفع مشکلات، زنان پس از لاپاراسکوپی شانس بالایی برای باردار شدن دارند.

برخی از مواردی که از لاپاراسکوپی به عنوان روشی برای کمک به درمان ناباروری استفاده می شود عبارتند از:

ابتدا در داخل رحم، اگر فیبروم های رحمی وجود داشته باشد که جنین باید در آن کاشته شود یا نوزاد باید خودش را ثابت کند، باید با استفاده از روش های لاپاراسکوپی برداشته شود.

گاهی اوقات ممکن است خود رحم شکل غیر طبیعی داشته باشد یا ممکن است یک رحم دو شاخدار باشد. ممکن است به زن اجازه باردار شدن ندهد. همچنین ممکن است سپتوم باشد، یعنی یک تقسیم در دیواره های رحم که مانع بارداری می شود یا حتی منجر به سقط جنین می شود. بنابراین، برای رفع این مشکل، لاپاراسکوپی برای کمک به باردار شدن زنان انجام می شود.

لوله های فالوپ که مسدود شده اند با استفاده از جراحی لاپاراسکوپی باز می شوند. پس از رفع چنین انسدادی، شانس بارداری زنان به طور قابل توجهی افزایش می یابد.

گاهی اوقات ممکن است خود لوله آسیب دیده باشد و به نام Hydrosalpinx ناسالم باشد. این وضعیت جمع آوری غیر طبیعی مایع در لوله های فالوپ است. در این صورت باید با استفاده از جراحی لاپاراسکوپی بریده شود و تنها پس از آن عمل IVF انجام شود.

در مواردی که تخمدان ها به خوبی عمل  نمی کنند یا کیست دارند، می توان آن را با دارو درمان کرد. اما اگر بزرگ و ماندگار باشند نیاز به لاپاراسکوپی دارند.

در زنانی که از آندومتریوز رنج می برند، در بسیاری از موارد رحم، لوله ها، تخمدان ها به هم چسبیده اند. بنابراین، عملکرد طبیعی تحت تأثیر قرار می گیرد. با آزاد کردن چسبندگی بین آنها از طریق لاپاراسکوپی، آنها به عملکرد طبیعی خود باز می گردند و دوباره شانس لقاح را افزایش می دهند.

روش های لاپاراسکوپی هم برای لاپاراسکوپی تشخیصی برای باروری و هم برای درمان چندین مشکل ناباروری جزئی و سایر عوارض خفیف پزشکی استفاده می شود. گاهی اوقات، حتی جراحی لاپاراسکوپی جزئی برای ناباروری با IUI می تواند به بارداری کمک کند و در برخی موارد با ناباروری شدید، جراحی لاپاراسکوپی و به دنبال آن IVF بهترین گزینه درمانی برای کمک به بارداری زوجین در نظر گرفته می شود.

علاوه بر این، لاپاراسکوپی برای نرخ موفقیت ناباروری و لاپاراسکوپی برای هزینه ناباروری در هند از مکانی به مکان دیگر و از فردی به فرد دیگر، بر اساس سابقه پزشکی گذشته بیمار، نوع درمان انتخاب شده و خطرات مرتبط متفاوت است.

خطرات مرتبط با لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی نوعی جراحی کم خطر و کم عارضه است. خطرات کمتری در ارتباط با آن وجود دارد. با این حال، برخی از خطرات وجود دارد. شایع ترین خطراتی که می توان گفت مربوط به جراحی لاپاراسکوپی بوده، عفونت، خونریزی یا هرگونه آسیب به اندام های شکمی و غیره است که این خطرات به ندرت رخ می دهند. توجه به این علائم و در نظر گرفتن آنها به عنوان خطرات بالقوه مهم است.

برخی از عوارض لاپاراسکوپی برای ناباروری وجود دارد. این موارد نادر هستند اما ممکن است اتفاق بیفتند. ممکن است تجربه کنید:

• درد در ناحیه شکم
• خونریزی در محل برش ها
• تورم یا قرمزی در بریدگی ها
• مشکل در تنفس و سرفه
• لخته شدن خون غیرمنتظره

عوارض ناشی از بیهوشی

این اثرات اگر فقط برای چند روز اتفاق بیفتند طبیعی هستند. با این حال، اگر آنها طولانی یا شدیدتر باشند، باید فوراً با پزشک خود مشورت کنید.

اگرچه خطر آسیب دیدن اندام های شما پس از جراحی بسیار کمتر است، اما ممکن است در برخی موارد این اتفاق بیفتد. گاهی اوقات، خون یا چرک ممکن است از برش ها از بدن شما خارج شود. در چنین حالتی، فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشید. همچنین ممکن است برای درمان چنین وضعیتی نیاز به جراحی دیگری داشته باشید.

در برخی موارد نادر که بیمار قبلاً نوعی جراحی شکم داشته است، خطر آسیب دیدن اندام‌ها در اثر لاپاراسکوپی افزایش می‌یابد، به ویژه خطر ایجاد چسبندگی بین ساختارهای شکمی افزایش می‌یابد.

مزایای عمل لاپاراسکوپی

در روش مرسوم برای تشخیص اندام های شکمی، جراح باید برش های طولانی ایجاد می کرد. این برش‌ها بیشتر مستعد خونریزی، عفونی شدن بودند و مدت زیادی طول می‌کشد تا بهبود یابند. با این حال، با جراحی لاپاراسکوپی، مزایای متعددی از جمله:

• برش ها کوچکتر هستند
• اسکار داخلی کمتر
• بریدگی ها درد زیادی ندارند و زمان کوتاه تری برای بهبودی نیاز دارند.
• خیلی زودتر از بیمارستان خارج می شوید.

برش‌ها به سرعت بهبود می‌یابند، بنابراین نیازی به انتظار طولانی نیست. می توانید خیلی زود به محل کار خود باز گردید.

اگر این دو روش را با داده‌های کلی مقایسه کنید، در بیشتر موارد، متوجه می‌شوید که فردی با جراحی سنتی ممکن است برای بهبودی کامل نیاز به یک یا دو ماه استراحت داشته باشد. در حالی که در روش لاپاراسکوپی ممکن است در همان روز از بیمارستان خارج شود و ۱ هفته دیگر بهبود یابد. همچنین هزینه های شما را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

چه مدت طول می کشد تا بهبودی حاصل شود؟

لاپاراسکوپی برای زمان بهبودی ناباروری بر اساس تکنیک حداقل تهاجم است. به دلیل برش های کوچکتر، به سرعت بهبود می یابند و در نتیجه بیمار در زمان کوتاه تری بهبود می یابد. با این حال، مدت زمانی که پس از آن می توانید از بیمارستان مرخص شوید برای همه یکسان نیست و به عوامل زیر بستگی دارد:

• تعداد برش های ایجاد شده
• نوع بیهوشی انجام شده
• پاسخ بدن به جراحی
• سلامت کلی فرد

پس از لاپاراسکوپی، بیمار چند ساعت قبل از ترخیص توسط پزشکان تحت نظر قرار می گیرد. پاسخ بدن بررسی می شود؛ علائم حیاتی به دقت بررسی می شود. برای مشاهده هرگونه عوارض جانبی، بیمار از نظر خونریزی غیرطبیعی یا طولانی مدت نیز تحت نظر است. همچنین پزشکان هر گونه اثرات مضر بیهوشی را مشاهده می کنند. این روش ممکن است شما را کمی ضعیف کند، که طبیعی است. با این حال، کارکنان بیمارستان شما را برای هر گونه عوارض جانبی بررسی خواهند کرد. هنگامی که دوره مشاهده تمام شد، بیمار احساس بهتری می کند، می تواند به خانه برود.

هنگامی که بعد از جراحی در خانه هستید، توصیه می شود استراحت کنید و به هیچ وجه کارهای سنگین انجام ندهید. بیمار ممکن است در محل هایی که برش ایجاد می شود کمی درد احساس کند که طبیعی است. درد باید در روزهای آینده شدت خود را از دست بدهد و همچنین می‌تواند با کمک برخی از داروهای تجویز شده توسط پزشک کاهش یابد.

در بسیاری از موارد از گاز دی اکسید کربن برای باد کردن شکم استفاده می شود که در حین جراحی کمک می کند. این گاز دیافراگم را مختل می کند و می تواند باعث درد در شانه ها شود. چنین درد و ناراحتی نیز طبیعی است و باید طی دو تا سه روز از بین برود.

اگرچه بهبودی با لاپاراسکوپی زمان زیادی نمی برد، اما بهتر است برای اطمینان از بهبودی آرام، دستورالعمل های پزشک را دنبال کنید. برای انجام این کار، باید:

• لباس های گشاد و راحت بپوشید.
• هیچ کار سنگینی که باعث باز شدن برش ها می شود انجام ندهید.
• استراحت کامل برای چند روز
• فقط پزشک دارو تجویز کرده باشد.
• بعد از یک هفته یا بیشتر، کارهای سبک را شروع کنید.
• در یک یا دو هفته، می توانید برخی از فعالیت های عادی را شروع کنید. در تمام این مدت، مهم است که علائم مشکل ساز را یادداشت کرده و به پزشک خود بگویید. چند هفته پس از جراحی باید با پزشک مشورت کنید.

سوالات متداول لاپاراسکوپی برای درمان ناباروری

س – لاپاراسکوپی برای ناباروری چیست؟

الف – لاپاراسکوپی برای ناباروری روشی از لاپاراسکوپی است که برای درمان ناباروری انجام می شود.

س – آیا لاپاراسکوپی دردناک است؟

الف – لاپاراسکوپی دردناک نیست. بیهوشی عمومی داده شده باعث خوابیدن شما می شود و دردی را احساس نمی کنید. سوراخ‌ها یا بریدگی‌هایی که در جراحی ایجاد می‌شوند بسیار کوچک هستند، بنابراین آسیبی نمی‌بینند. در واقع می توانید همان روز یا روز بعد به خانه خود بروید. با در نظر گرفتن لاپاراسکوپی برای زمان بهبودی ناباروری، تنها چند روز استراحت برای بهبود بریدگی ها کافی است.

س – آیا لاپاراسکوپی به ناباروری کمک می کند؟

الف – بله! جراحی لاپاراسکوپی می‌تواند برخی از علل ناباروری را درمان کند و به شما امکان می‌دهد تا شانس بیشتری برای باردار شدن داشته باشید، چه به طور طبیعی یا گاهی با IUI یا IVF.

س – چرا لاپاراسکوپی برای ناباروری انجام می شود؟

الف – لاپاراسکوپی به پزشکان اجازه می‌دهد تا آنچه را که در داخل شکم شما وجود دارد ببینند و در صورت وجود هرگونه توده یا کیست مشکوک تجسم کنند. لاپاراسکوپی به عنوان بخشی از آزمایش باروری و یک اقدام عملی، کمکی به درمان ناباروری و کمک به زوجین برای باردار شدن است.

فقط صرفا  در این روش عمل جراحی مد نظر نمی باشد بلکه پزشک باید جز خود جراحی موارد دیگری را هم در نظر گیرد هدف آن است که تا جایی که امکان دارد آناتومی لگن به وضعیت نرمال بازگردد  چون قرار است که بارداری اتقاق بیافتد  فقط این نیست که با استفاده از این روش به داخل بدن وارد شد و یک عضوی را خارج کرد، در واقع می خواهیم حفره لگن ، رحم، تخمدان و لوله ها  دروضعیت مناسب قرار گیرند هدف این است که رزرو تخمدان باقی بماند و به هیچ عنوان به دنبال دستکاری های جراحی به تخمدان آسیبی وارد نشود بنابرین مهم است که این روش های لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی  توسط فوق تخصص نازایی صورت گیرد که تخصص کافی را در این  زمینه داشته باشد و نتیجه بسیار خوبی حاصل شود در صورتی که پزشک تخصص کافی را نداشته باشد ممکن است علاوه بر این که ناباروری درمان نشود عوارض جبران ناپذیری بوجود آید عزیزان شهر اهواز جهت دریافت مشاوره های بیشتر می توانند با شماره های مندرج در سایت تماس حاصل نمایند .

منبع:

https://www.medicoverfertility.in/blog/laparoscopy-for-infertility,266,n,5475