همه چیز درباره رشد و نمو جنین در دوران بارداری

رشد و نمو جنین در طول دوران بارداری یک فرایند پیچیده و هماهنگ است که شامل تغییرات زیستی و سلولی فراوانی است. اگر به دنبال باردار شدن باشید مسلما از هر فضایی برای کسب اطلاع بیشتر استفاده می کنید. امروزه درهای ورود به این اطلاعات افزایش یافته و شما می توانید زودتر به نتیجه برسید . اگر می خواهید در مورد جنین و ساختار آن بیشتر بدانید می توانید در ادامه با ما همراه باشید.

تشکیل جنین

جریان خون جفتی در هفته ۶ حاملگی برقرار می شود که اکسیژن و مواد مغذی را توسط انتقال جفتی از مادر رسانیده و مواد زائد را تخلیه می کند. ورید نافی خون اکسیژنه از جفت به چنین می رساند از میان کبد توسط مجرای وریدی کبد عبور کرده و مستقیم به IVC متصل می شود که خون اکسیژنه را به دهلیز راست منتقل می کند.

• ورید پورت به ورید نافی متصل می شود.
• ریه های جنین باآب پرشده است و هیچ نوع اکسیژنی فراهم نمی کند خونی که وارد دهلیز راست توسط IVC می شود از طریق سوراخ بیضی به دهلیز چپ منحرف می شود. خون باقی مانده در بطن راست و در داخل شریان های ریوی وجود دارد. اگر این شانت های خونی از طریق مجرای شریانی به آئورت شانت می شود . باقیمانده خون ریوی به ریه ها جریان می یابد و خون غیراکسیژنه را به دهلیز چپ باز می گرداند
• چرخه سیستمیک شامل ۲ سرخرگ نافی است که از ایلیاک داخلی منشاء می گیرد جریان خون سیستمیک فاقد اکسیژن به قلب راست برمی گردد. جایی که با خون اکسیژنه از ورید نافی ترکیب می شود.

ضربان قلب جنینی ضربه به ضربه متفاوت است که به علت سیستم های اتونوم متضاد است این تفاوت بوسیله پایش ضربان قلب جنینی خارجی قابل ارزیابی است و به وسیله حرکت جنین افزایش و به وسیله اسید میا کاهش می یابد.

چگونگی تنفس جنین

• تبادل گاز جنینی در جفت رخ می دهد و انتشار دی اکسید کربن از طریق گرادیان فشاری و غلظتی از جفت به مادر واقع می شود .
• این امر به علت تمایل بیشتر هموگلوبین جنینی به اکسیژن و میزان هموگلوبین کلی بیشتر آن تسهیل می شود.
• کنترل عصبی عضلانی تنفس در رحم ایجاد می شود حرکات سبب رشد عضلات و اپی تلیوم تنفسی می شود بطوری که برای استفاده پس از زایمان حاضر است.
• در حوالی هفته ۲۰ سلول های آلوئلی نوع ۲ تولید سورفاکتانت می کند اگرچه میزان آن برای تنفس خارج رحمی تاهفته ۲۸-۲۴ کافی نیست. سورفاکتانت فشار مورد احتیاج باز کردن الوئل ها را در هنگام تنفس کاهش می دهد.

طی ثانیه های پس از زایمان طبیعی یا سزارین تغییرات ناگهانی فشار و درجه حرارت همراه با افزایش اکسید کربن و کاهش مقادیر اکسیژن نخستین تنفس را تحریک می کند. افزایش اکسیژن گیرنده های شیمیایی را در مرکز تنفس و عضلات موضعی را فعال و تنفس منظم غاز می شود. مایع آمنیون از ریه جذب می شود.

سیتم گوارش جنین

کبد جنین عضو مهم خون سازی و ذخیره سازی گلیکوژن و آهن است. گلوکونئوژنزه ، گلوکورونیداسیون و عملکرد ساخت قبل از تولد به طور کامل رشد می یابد که آخری قسمتی از کمبود ویتامین K است (ویتامین K به طور طبیعی توسط باکتری های روده ای تولید شده و در جنین وجود ندارد. ) این کمبودها نوزاد را در معرض هیپوگلیسمی یرقان و هموراژ قرار می دهد.

• مکونیوم یک زباله جامد است که در Cl و در اواخر حاملگی تجمع یافته و به علت پریستالتیسم ناشی از واگ در مواقع دیسترس جنینی و نتیجه طبیعی بلوغ GI در پایان حاملگی بداخل مایع آمنیون آزاد می شود.

کلیه ها در جنین

کلیه جنین مسوول تعادل آب و الکترولیت تا هنگام تولد نیست و از هفته ۹ – ۱۲ حاملگی ادرار تولید می کند.

• درکلیه جنین عملکرد توبول تحتانی و فوقانی نابالغ است که قابلیت آن در تنظیم سدیم و اسید را معیوب می سازد.
• ادرار جنین یک قسمت اعظم از حجم مایع آمنیون است. اولین علت ( اولین علت اولیگوهیدرامینوس و آژنزی یا اختلال عملکرد کلیوی است).

برای مطالعات بیشتر در مورد روند بارداری و مراقبت های لازم در این دوره می توانید مقالات مراقبت های قبل از زایمان  و نقش لاپاراسکوپی در درمان وتشخیص ناباروری را مطالعه فرمایید.

سیستم عصبی مرکزی در جنین

• سیستم عصبی مرکزی در تمام طول حاملگی، نوزادی و حتی بزرگسالی رشد می کند.
• قسمتی از بلوغ عصبی را می توان به وسیله پیگیری حرکات جنین پایش کرد. این حرکات پرشی و اساسی بین هفته های ۲۰-۱۰ می باشند و از اواسط حاملگی به بعد هماهنگ تر می شود .
• در هفته ۱۰ جنین قادر به بلعیدن می شوند. حرکات تنفسی از هفته ۱۶-۱۴ و مکیدن اولیه تا هفته های ۲۴ ایجاد می شود.
• گوش ها و چشم ها عملکرد اولیه از هفته ۲۶ و ۲۸ دارند.

چگونگی گردش خون جنین

گلبول های قرمز نخستین بار در جزایر خونی ساک زرده شکل می گیرند. از هفته ۱۲ حاملگی کبد بیشترین میزان RBC را تولید می کند طحال و مغز استخوان با این فعالیت به تدریج سازش می یابند به طوری که در پایان ۹۰٪ RBCها در مغز استخوان شکل می گیرد.

هموگلوبین F از دو زنجیره الفا و دو زنجیره بتا تشکیل می شود که هموگلوبین غالب جنین است. تمایل اکسیژن بیشتر نسبت به هموگلوبین A (مادرل) بزرگسال داشته وعلظت بیشتری دارد. این عوامل سبب انتقال اکسیژن جفتی از مادر به جنین است.

در هفته ۸ ماهگی لکرسیت ها در جریان خون جنینی ظاهر می شوند گرچه این سلول های پلاسمایی جنین در حال رشد می توانند مقدار کمی igM و حتی IgG در داخل طحال و غدد لنفاوی تولید کنند ولی تولید IgA و IgD تا نخستین هفته پس از تولد شروع نمی شود. آنتی بادی غالب در جنین IgG مادری است که از هفته ۱۶ از جفت عبور می کند .

وجود غدد در جنین

• غدد داخلی جنین از انتها سه ماهه اول به طور فعال تولید هورمون می کنند .
• انسولین تولیدی توسط جنین عامل رشد جنین اصلی است . انسولین از جفت عبور نمی کند .
• شواهد مطرح کننده آن است که استروئید های تولیدی توسط آدرنال جنین آغاز کننده زایمان است .

کلام آخر

با توجه به توضیحات ذکر شده تصویر بهتری از چگونگی شکل گیری جنین و اجزای تشکیل دهنده آن خواهید داشت . آگاهی در این زمینه می تواند در مراقبت های بهتر به والدین کمک نماید .