آزمایشات تشخیص ناباروری در مردان و زنان

آزمایش های ناباروری برای کمک به یافتن دلیل عدم بارداری زن انجام می شود. این آزمایش ها کمک می کند تا متوجه شوید که آیا مشکل مربوط به مرد، زن یا هر دو است. آزمایش‌ها معمولاً شامل معاینه فیزیکی، آنالیز مایع منی، آزمایش خون و روش‌های خاص است. قبل از انجام آزمایشات ناباروری، روش های آگاهی از باروری را امتحان کنید تا بهترین زمان برای باردار شدن را پیدا کنید. یک زن در زمان تخمک گذاری و ۱ تا ۲ روز قبل از تخمک گذاری بیشترین باروری را دارد. اما برخی از زوج ها در زمان تلاش برای باردار شدن، بارورترین روزهای خود را از دست داده اند. یک زن باید سیکل قاعدگی و زمان تخمک گذاری خود را ثبت کند. اگر تصمیم به انجام آزمایشات ناباروری دارید، این سابقه به پزشک شما کمک می کند.

آیا حتما باید آزمایشات ناباروری را انجام دهم؟

محتوا پنهان

اگر در وضعیت زیر قرار دارید حتما باید آزمایشات ناباروری را انجام دهید:

  • یک مشکل جسمی مانند عدم توانایی در انتشار اسپرم (انزال) یا عدم تخمک گذاری یا داشتن سیکل های قاعدگی نامنظم وجود دارد.
  • شما در اواسط ۳۰ سالگی یا بیشتر هستید، به مدت ۶ ماه از کنترل بارداری استفاده نکرده اید و نتوانسته اید باردار شوید.
  • شما در دهه ۲۰ یا اوایل ۳۰ سالگی خود هستید، یک سال یا بیشتر از کنترل بارداری استفاده نکرده اید و نتوانسته اید باردار شوید.

آیا انجام تست های ناباروری درد دارند؟

برخی از آزمایش‌ها، مانند آنالیز مایع منی، معاینه فیزیکی و آزمایش خون، درد ایجاد نمی‌کنند. اما برخی از روش‌ها مانند بیوپسی آندومتر، لاپاراسکوپی یا هیستروسالپنگوگرام ممکن است باعث ایجاد درد شوند.

آیا آزمایشات ناباروری هزینه زیادی دارند؟

آزمایش های ناباروری می تواند هزینه زیادی داشته باشد و باعث استرس شود. شما و همسرتان باید تعداد دفعات رابطه جنسی را پیگیری کنید و در این مورد با پزشک خود صحبت کنید.

قبل از انجام آزمایشات ناباروری، با همسر خود در مورد میزان آزمایشی که می خواهید انجام دهید صحبت کنید. گاهی اوقات ممکن است حتی پس از انجام آزمایشات زیاد متوجه علت ناباروری نشوید. بنابراین مهم است که بدانید چند تست را می خواهید امتحان کنید.

خطرات آزمایش های ناباروری چیست؟

آزمایشات ساده مانند آنالیز مایع منی، آزمایش خون یا سونوگرافی معمولاً مشکلی ایجاد نمی کنند. سایر آزمایش‌هایی که روش‌های پزشکی هستند، مانند هیستروسکوپی یا لاپاراسکوپی، احتمال بروز مشکلات بعد از آزمایش بیشتر است.

آزمایش های ناباروری کجا انجام می شود؟

بسیاری از آزمایشات ناباروری از جمله معاینه فیزیکی، سابقه پزشکی و آزمایش خون را می توان در مطب توسط فوق تخصص ناباروری یا کلینیک توسط متخصص زنان و زایمان یا متخصص غدد تولید مثل انجام داد. پزشک داخلی یا پزشک خانواده شما ممکن است برخی از اولین آزمایش ها را انجام دهد. آزمایشات روی مرد ممکن است توسط متخصص اورولوژی انجام شود. برخی از اقدامات پزشکی در اتاق عمل انجام می شود.

مزایای آزمایش های ناباروری چیست؟

آزمایشات ناباروری ممکن است علت ایجاد مشکل را پیدا کند و گاهی اوقات می توان در طول آزمایشات تحت درمان قرار گرفت. به عنوان مثال، یک لوله فالوپ مسدود شده ممکن است در طول هیستروسالپنگوگرام باز شود.

گاهی اوقات آزمایش ها نمی توانند علت ناباروری را پیدا کنند. و همه مشکلات ناباروری قابل درمان نیستند. درمان ناباروری در مردان اغلب کمتر از ناباروری در زنان است. اما ممکن است همچنان بتوانید با استفاده از فناوری کمک باروری که می تواند مشکلات مردانه یا زنانه را درمان کند، باردار شوید.

آزمایش هایی برای یافتن علت ناباروری

هر دو شریک: سابقه پزشکی

پزشک شما در مورد زندگی جنسی شما، روش های کنترل بارداری، هرگونه عفونت مقاربتی (STIs)، مصرف دارو، و استفاده از کافئین، تنباکو، الکل یا داروهای غیرقانونی سوالاتی می پرسد. چرخه قاعدگی و الگوهای ورزشی شما بررسی خواهد شد. در صورت مشکوک بودن به STI، آزمایشات بیشتری ممکن است انجام شود.

هر دو شریک: معاینه فیزیکی

  • یک معاینه فیزیکی کامل از شما و همسرتان برای بررسی سلامت شما انجام می شود.
  • معاینه فیزیکی زنان معمولا شامل معاینه لگن و تست پاپ اسمیر است.
  • معاینه لگن
  • تست پاپ اسمیر
  • معاینه فیزیکی مرد معمولاً شامل معاینه بیضه می شود. همه پزشکان باروری معاینه فیزیکی مرد را انجام نمی دهند. در صورت وجود مشکل در مایع منی، پزشک ممکن است شریک مرد را به یک متخصص اورولوژی ارجاع دهد.
  • معاینه بیضه

هر دو شریک: آزمایش خون یا ادرار

  • آزمایشات هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و پروژسترون ممکن است در طول چرخه قاعدگی یک زن انجام شود تا به تشخیص اینکه آیا او در حال تخمک گذاری است یا خیر. LH ممکن است در یک مرد بررسی شود تا ببیند آیا او مشکل غده هیپوفیز دارد یا خیر.
  • هورمون لوتئینه کننده (LH)
  • پروژسترون
  • آزمایشات عملکرد تیروئید ممکن است برای بررسی مشکلات هورمون تیروئید که ممکن است از تخمک گذاری جلوگیری کند، انجام شود.
  • آزمایشات هورمون تیروئید
  • هورمون محرک تیروئید (TSH)
  • پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز ساخته می شود. ممکن است بررسی شود که آیا یک زن مشکلات چرخه قاعدگی یا تخمک گذاری دارد.

هورمون پرولاکتین

آزمایش هورمون آنتی مولرین یک آزمایش خون است که گاهی اوقات برای بررسی ذخیره تخمک زنان (ذخیره تخمدان) استفاده می شود. ممکن است برای زنانی که در حال بررسی لقاح آزمایشگاهی (IVF) هستند استفاده شود. با کاهش میزان تخمک در زنان، سطح آنتی مولرین کاهش می یابد، که معمولاً با افزایش سن اتفاق می افتد.

در برخی موارد، هورمون محرک فولیکول (FSH) ممکن است برای بررسی ذخیره تخمک زنان (ذخیره تخمدان) استفاده شود. آزمایش FSH همچنین ممکن است برای مردانی که تعداد اسپرم آنها بسیار کم است برای یافتن منبع مشکل استفاده شود.

هورمون محرک فولیکول

آزمایش تستوسترون ممکن است برای بررسی اینکه آیا مشکلی در بیضه ها یا غده هیپوفیز باعث می شود مرد نتواند فرزندی داشته باشد یا خیر استفاده شود. مقدار کم تستوسترون می تواند منجر به کاهش تعداد اسپرم شود.

هورمون تستوسترون

ممکن است آزمایش‌هایی برای عفونت‌های مقاربتی (STIs) انجام شود. اینها ممکن است شامل نمونه های ادرار یا نمونه هایی از دهانه رحم یا مجرای ادرار باشد.

شریک مرد: تجزیه و تحلیل مایع منی

تجزیه و تحلیل مایع منی تعداد اسپرم ها (تعداد اسپرم)، تعداد اسپرم هایی که طبیعی به نظر می رسند، تعداد اسپرم هایی که می توانند به طور طبیعی حرکت کنند، تعداد گلبول های سفید خون در مایع منی، و مقدار منی ساخته شده را بررسی می کند.

شریک زن: تست خانگی

برای مشاهده زمان تخمک گذاری می توان از کیت های تست ادرار LH خانگی استفاده کرد. گاهی اوقات دمای پایه بدن زن (BBT) نیز به طور همزمان بررسی می شود.

اگر اولین آزمایشات علتی پیدا نکرد چه؟

اگر اولین آزمایش‌ها دلیلی برای ناباروری پیدا نکرد، ممکن است زن یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر را انجام دهد.

سونوگرافی لگن

سونوگرافی لگن اندازه و ساختار رحم و هر دو تخمدان را بررسی می کند. می تواند وضعیت و اندازه تخمدان ها را در طول درمان ناباروری بررسی کند. همچنین می توان از آن برای بررسی ذخیره تخمک زنان (ذخیره تخمدان) استفاده کرد. این کار با شمارش تعداد فولیکول ها در هر دو تخمدان در مرحله خاصی از چرخه قاعدگی (شمارش فولیکول آنترال) انجام می شود.

هیستروسالپنگوگرام

هیستروسالپنگوگرام یک آزمایش اشعه ایکس است که داخل رحم و لوله های فالوپ را بررسی می کند. تصاویر می توانند انسداد لوله های فالوپ را نشان دهند که از رسیدن تخمک به رحم جلوگیری می کند یا از حرکت اسپرم به لوله فالوپ برای پیوستن (بارور) به تخمک جلوگیری می کند. این آزمایش همچنین ممکن است مشکلاتی را در داخل رحم مشاهده کند که ممکن است مانع از اتصال (لانه‌زنی) تخمک بارور شده به آن شود.

سونوهیستروگرام

سونوهیستروگرام یک آزمایش اولتراسوند است که از نمک و اولتراسوند برای بررسی اندام های تناسلی زنانه استفاده می کند.

لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی روشی است برای مشاهده اندام های لگنی زنان (رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها) با استفاده از یک دوربین نازک و روشن که از طریق یک برش کوچک (برش) در شکم قرار می گیرد. این روش برای یافتن کیست ها، بافت اسکار (چسبندگی)، فیبروم ها و عفونت هایی که می توانند بر باروری تأثیر بگذارند استفاده می شود. لاپاراسکوپی همچنین می تواند برای درمان بیماری هایی مانند اندومتریوز استفاده شود. لاپاراسکوپی معمولا با بیهوشی عمومی انجام می شود.

چه آزمایشات دیگری ممکن است انجام شود؟

اگر هیستروسالپنگوگرام، لاپاراسکوپی یا بیوپسی آندومتر دلیلی برای ناباروری شما پیدا نکرد، یا اگر درمان ناباروری شما ناموفق بود، گاهی از یک یا چند آزمایش زیر استفاده می شود.

هر دو شریک: آزمایش خون آنتی بادی

آزمایش خون آنتی بادی ممکن است برای یافتن آنتی بادی های ضد اسپرم در خون، مایع منی یا مایعات واژن انجام شود. پزشکان ارزش آزمایش های آنتی بادی برای یافتن علت ناباروری را زیر سوال می برند.

هر دو شریک: تجزیه و تحلیل کروموزوم یا آزمایش ژنتیکی

تجزیه و تحلیل کروموزوم آزمایشی است که به بررسی مواد ژنتیکی در سلول های شما می پردازد. برخی مشکلات ژنتیکی باردار شدن را سخت می کند یا باعث سقط جنین می شود. آزمایشات ژنتیکی ممکن است برای کمک به یافتن علت ناباروری انجام شود.

شریک مرد: سونوگرافی بیضه

اولتراسوند از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از ساختارهای داخل بدن استفاده می کند. ممکن است این کار برای بررسی اینکه آیا مشکل در بیضه ها باعث ایجاد مشکل در اسپرم می شود انجام شود.

شریک مرد: بیوپسی بیضه

در موارد نادر، زمانی که مردان در مایع منی خود اسپرم ندارند، بیوپسی بیضه ممکن است برای بررسی اسپرم در بیضه مرد انجام شود.

شریک زن: هیستروسکوپی

هیستروسکوپی روشی است که پوشش داخلی رحم را با استفاده از یک اسکوپ نازک و نورانی که از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می شود، بررسی می کند. هیستروسکوپی برای یافتن مشکلات در پوشش داخلی رحم استفاده می شود. گاهی اوقات پزشک شما می‌تواند از ابزارهای کوچکی در حین عمل برای خارج کردن ضایعات یا نمونه برداری از بافت (بیوپسی) یا باز کردن لوله فالوپ مسدود شده استفاده کند.

ابزارهای سلامت

ابزارهای سلامت به شما کمک می کند تا تصمیمات عاقلانه ای در مورد سلامتی خود بگیرید یا برای بهبود سلامت خود اقدام کنید. نقاط تصمیم بر تصمیمات کلیدی مراقبت های پزشکی که برای بسیاری از مشکلات سلامتی مهم هستند، تمرکز دارند.

دکتر نصرت نقاب

فلوشیپ فوق تخصصی ناباروری وivf عضوانجمن ناباروری ایران رتبه برتر کنکور ورودی دانشکده پزشکی شیراز بورد تخصصی جراحی زنان و زایمان از دانشکده علوم پزشکی همدان فلوشیپ فوق تخصصی ناباروری وivf از پژوهشکده علوم تولید مثل یزد برگزیده هفتمین کنگره بین المللی علوم تولید مثل و دومین کنگره ژنتیک تولید مثل یزد سال ۲۰۱۷ سخنرانی در مورد شکست مکرر لانه گزینی در سال ۹۴ که توسط مرکز تحقیقات ناباروری دانشگاه علوم پزشکی یزد برگزار گردید.

پاسخ

شش + دوازده =

مدت زمان مطالعه ۹ دقیقه
تماس با پزشک