دلایل بی اختیاری ادرار در بزرگسالان چیست؟
هر کسی در طول زندگی خود ممکن است دچار مشکلات کنترل مثانه یا بی اختیاری داشته شود. بی اختیاری ناشی از بیماری می تواند مدت کوتاهی یا طولانی باشد و می تواند خفیف یا شدید باشد. درحالت طبیعی سیستم دفع ادرار بدن اختیاری و با انقباض و انبساط ارادی عضله اسفنگتر خارجی در مجرا و عضلات کف لگن انجام می شود. بر خلاف تصور عموم بی اختیاری ادرار در افراد مسن طبیعی نیست و لازم است جدی گرفته شود. زیرا می تواند نشانی از یک بیماری جدی زمینه ای باشد که نیازمند درمان است. این مشکلات مثانه می تواند باعث ایجاد احساس ناراحتی یا خجالت در فرد شود. گاهی اوقات، افراد به دلیل مشکلات مثانه از فعالیت هایی که از آن لذت می برند اجتناب می کنند که می تواند کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. اینها دلایل محکمی هستند که حتما مشکل خود را با پزشک خود درمیان بگذارید آنها می توانند به شما در درمان بی اختیاری کمک کنند.
در ادامه به بررسی علل و درمان بی اختیاری ادرار می پردازیم.
دلایل بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار می تواند در افراد مختلف با جنسیت، سن و دلایل متنوعی رخ دهد. هر چیزی که باعث شود فرد کنترل تخلیه مثانه را از دست بدهد باعث بی اختیاری ادرار است.
بی اختیاری ادرار ممکن است بر اثر یکی از موارد زیر ایجاد شود:
- فشار های شکمی ناشی از سرفه و عطسه های خیلی محکم یا بلند کردن وزنه و بارهای سنگین.
- در شرایطی که بیمار به دلیل عفونت های ادراری دچار تکرر ادرار است.
- ابتلا به بیماری های نقص عصبی یا عضلانی بر اثر کهولت سن.
- بی اختیاری ادرار به دلیل نقص های فیزیکی یا ذهنی
در برخی شرایط بی اختیاری ادرار در بیمار ناشی از تجمع چندین دلیل است.
در مجموع می توان گفت بی اختیاری ادرار بر اثر زایمان های طبیعی و آسیب به عضلات، ضعف عضلات کف لگن، چاقی مفرط، آسیب های مغزی مانند؛ سکته مغزی و… و تمرینات ورزشی سنگین ایجاد می شود.
انواع بی اختیاری ادرار
- بی اختیاری استرسی ادرار که در حین فعالیت هایی مانند سرفه، خنده، عطسه یا ورزش نشت می کند.
- بی اختیاری سرریزی زمانی که مثانه پر است ادرار نشت می کند.
- بی اختیاری فوریتی شما احساس می کنید که فوراً باید به دستشویی بروید و قبل از اینکه بتوانید خود را به دستشویی برسانید، ادرار نشت می کند.
- بی اختیاری مداوم ادرار به طور مداوم نشت می کند و شما نمی توانید آن را کنترل کنید.
چه عاملی موجب بی اختیاری ادرار می شود؟
مثانه یک اندام تو خالی است، شبیه یک بالون و برای نگه داشتن ادراری که بدن تولید می کند منبسط می شود. اعصاب این ناحیه می گویند که مثانه شما پر است و ماهیچه های مثانه کمک می کنند تا فرد ادرار را ذخیره و نگه دارد تا زمانی که آماده رهاسازی آن شود.بیماری ها می توانند به اعصاب، ماهیچه ها و سایر سیستم هایی که به کنترل جریان ادرار کمک می کنند آسیب برسانند.
بی اختیاری چگونه درمان می شود؟
پزشک معمولاً می تواند بی اختیاری را مدیریت کند. درمان مناسب برای بیمار بستگی به نوع، علت آن، شدت آن و مدت زمان بی اختیاری ادرار است. ممکن است به بیش از ۱ درمان در یک زمان نیاز داشته باشید.
بی اختیاری ادرار چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر مشکلی در کنترل مثانه دارید حتما باید با پزشک خود صحبت کنید. آنها با شما همکاری خواهند کرد تا دلیل آن را بیابند. آنها ممکن است به شما توصیه کنند که برخی از جزئیات را یادداشت کنید، از جمله زمان ادرار کردن، تعداد دفعات ادرار کردن و میزان ترشح مایعات.پزشک شما ممکن است درخواست انجام آزمایش های زیر را نیز به شما بدهد:
- آزمایش بر روی نمونه ادرار شما برای بررسی عفونت یا سایر مشکلات.
- آزمایشی که در آن وقتی مثانه پر است تا جایی که می توانید سرفه کنید.
- تست هایی برای اندازه گیری فشار در مثانه شما.
- آزمایش هایی برای اندازه گیری میزان جریان ادرار شما.
- یک سونوگرافی این از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از مثانه و سایر قسمت های بدن که ادرار را کنترل می کنند استفاده می کند.
- آزمایش سیستوسکوپی که این آزمایش از یک لوله کوچک و روشن برای بررسی داخل مثانه استفاده می کند.
- عکسبرداری با اشعه ایکس از مثانه
درمان بی اختیاری ادرار
برای درمان بی اختیاری ادرار ابتدا تشخیص علت آن ضروری است. پزشک با توجه به شرایط بیمار، سن و احتمالات ممکن برای بروز بی اختیاری ادراری از درمان های ساده شروع می کند. برای مثال اندازه گیری و کنترل میزان مایعات مصرفی بیمار، توصیه به نگه داشتن ادرار به مدت ۱۰ دقیقه و تخلیه کامل مثانه از ادرار از جمله اقدامات درمانی اولیه است.
درمان های رایج بی اختیاری ادرار
در موارد دیگر از درمان هایی مانند:
- استفاده از تمرینات کگل برای تقویت و استحکام عضلات کف لگن که در جلوگیری از بی اختیاری ادرار در مواقع اضطراب و ترس نقش موثری دارد. پزشک نحوه صحیح انجام این تمرینات را به بیمار آموزش خواهد داد لازم به ذکر است که حین انجام تمرینات کگل برای افزایش تاثیر گذاری و بازده تمرینات از مخروط های کگل استفاده می شود.
- در خانم هایی که بی اختیاری ادرار ناشی از افتادگی رحم یا افتادگی لگن با جراحی یا لیزر قابل درمان نیست از ابزاری به نام پساری استفاده می شود. پساری در داخل واژن قرار می گیرد و بی اختیاری ادرار را کنترل می کند.
- درمان های دارویی که با استفاده از قرص یا پماد های موضعی حاوی هورمون به درمان بی اختیاری ادرار کمک می کند.
- برای درمان بی اختیاری هایی که در پی فعالیت های ناگهانی مانند عطسه، سرفه یا خندیدن رخ می دهد از نوعی جراحی استفاده می شود که ماهیچه های لگن را تقویت کرده و حجم مثانه را افزایش می دهد.
- استفاده از سلول های بنیادی برای ترمیم عضلات و بافت آسیب دیده ی مثانه می تواند در درمان بی اختیاری ادرار موثر باشد.
- دریچه های مصنوعی نیز برای درمان بی اختیاری ادرار وجود دارد که معمولا برای درمان این عارضه در آقایان مورد استفاده قرار می گیرد اگر چه عوارض احتمال زیادی را موجب می شود. و ترجیح پزشک به استفاده از روش های درمانی دیگر است مگر مواردی خاص که با روش های فوق قابل درمان نباشد.
درمان بی اختیاری ادرار در زنان
شایع ترین علت بی اختیاری ادرار در زنان افتادگی رحم است. افتادگی رحم بسته به شدت آن از طریق لیزر یا جراحی قابل درمان است. و با درمان افتادگی رحم علائمی هم چون بی اختیاری ادرار نیز درمان می شود.
خلاصه مطلب
همان طور که شرح داده شد بی اختیاری ادرار در پی بیماری های مختلفی در زنان و مردان بروز می کند و دلیل آن می تواند ناشی از آسیب های مغزی یا آسیب های وارده بر عضلات و ماهیچه های کف لگن باشد، آن چه برخلاف تصور عموم لازم به ذکر است لزوم جدی گرفتن این عارضه است حتما در شهر محل سکونت خود به بهترین متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید و پس از تشخیص علت آن تحت درمان صحیح واقع شوید. شما همراهان عزیز می توانید سوالات خود را در بخش دیدگاه درج نمایید. دکتر نصرت نقاب – متخصص زنان، زایمان و نازایی در اهواز پاسخگوی سوالات شما هستند.
چگونه می توان بی اختیاری را در منزل مدیریت کرد؟
بی اختیاری می تواند ناراحت کننده و مختل کننده زندگی باشد. این می تواند باعث مشکلات خواب نیز شود، بیمار را خجالت زده یا عصبانی کند، یا از طرق دیگر بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد. علاوه بر همکاری با پزشک برای یافتن بهترین درمان، کارهایی وجود دارد که می توان در منزل انجام داد تا بی اختیاری را بهتر یا راحت تر درمان شود. از جمله این امور:
- مقدار نوشیدنی خود را به خصوص قهوه و الکل محدود کنید. از غذاهایی که می توانند مثانه را تحریک کنند، از جمله لبنیات، مرکبات، شکر، شکلات، نوشابه، چای و سرکه خودداری کنید.
- درست قبل از خواب و هرگونه فعالیت شدید به دستشویی بروید.
- یک پد جاذب داخل لباس زیر یا لباس زیر یکبار مصرف خود بپوشید.
- وزن ایده آل را حفظ کنید. اضافه وزن می تواند به مثانه و ماهیچه هایی که از آن حمایت می کنند فشار وارد کند.
- هر روز به طور منظم به دستشویی بروید. زیاد منتظر نمانید یا رفتن را به تعویق نیندازید.
- سیگار کشیدن را ترک کنید. نیکوتین می تواند مثانه را تحریک کند. همچنین می تواند باعث سرفه و نشت ادرار شود.
- تمرینات کگل را انجام دهید. از پزشک خود در مورد انجام تمرینات کگل در منزل سوال کنید. آنها می توانند مثانه شما را قوی تر کنند. برای انجام تمرینات کگل، ابتدا ماهیچه هایی را که برای توقف جریان ادرار استفاده می کنید، سفت کنید. سپس، آن عضلات را شل کنید. تمرین را چندین بار تکرار کنید. در طول این تمرین، عضلات شکم، باسن و ران خود را شل کنید.
منبع:
