غربالگری در دوران بارداری

غربالگری یکی از مهم‌ترین مراحل مراقبت پزشکی در دوران بارداری است که به منظور شناسایی و پیشگیری از مشکلات پزشکی مربوط به مادر و جنین انجام می‌شود. غربالگری در دوران بارداری برای تشخیص اختلالات کروموزومی در جنین انجام می شود ، مانند کروموزمی سندروم دارون و حتی برای اختلالات مغزی عصبی جنین می توانیم از این غربالگری استفاده کنیم .در این مقاله، به بررسی اهمیت، انواع و مزایای غربالگری در دوران بارداری خواهیم پرداخت.

اهمیت غربالگری در دوران بارداری

غربالگری در دوران بارداری به منظور شناسایی مشکلات پزشکی مادر و جنین، افزایش اطمینان از سلامت مادر و نوزاد، و ارائه درمان‌های پیشگیرانه و موثر در صورت لزوم انجام می‌شود. این فرآیند از طریق استفاده از تست‌های پزشکی، سونوگرافی و سایر روش‌های تشخیصی صورت می‌گیرد.

غربالگری در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد و برای سلامت مادر و جنین بسیار حائز اهمیت است. این فرآیند به ما اجازه می‌دهد تا مشکلات پزشکی مانند بیماری‌های ژنتیکی، عفونت‌ها، اختلالات ساختاری و عملکردی جنین، و مشکلات پزشکی مادر را شناسایی کنیم. برخی از مشکلاتی که می‌تواند از طریق غربالگری شناسایی شوند عبارتند از: سندرم داون، بیماری‌های قلبی، اختلالات ساختاری نوروتیوب، دیابت بارداری، عفونت‌های ادراری و جنسی، و سایر مشکلات پزشکی مادر.

انواع غربالگری در دوران بارداری

غربالگری پره‌ ایناتال: این نوع غربالگری شامل تست‌های خونی مادر مانند تست‌های نوارهای پره‌ آنتال (NT) و تست‌های سرمی مانند تست‌های افزایش پروتئین A سرمی (PAPP-A) است که در هفته‌های اولیه بارداری انجام می‌شود.

غربالگری سونوگرافی: این نوع غربالگری شامل سونوگرافی ترانس‌واژینال و سونوگرافی ناحیه گردن رحم است که در هفته‌های ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام می‌شود. سونوگرافی استفاده شده در غربالگری می‌تواند شامل سونوگرافی ترانس‌واژینال (TVS) و سونوگرافی تراپی (NT) باشد. این آزمون‌ها به منظور تشخیص سندرم داون و سایر اختلالات ساختاری و عملکردی جنین مورد استفاده قرار می‌گیرند.

غربالگری تست‌های پیشادرانه: این شامل تست‌های ناخن سرمی و تست‌های جفت و چندگانه نوزاد است که در هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ بارداری انجام می‌شود.

غربالگری آلفا فتوپروتئین: این تست معمولاً در هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ انجام می‌شود و در شناسایی خطرات مربوط به نوزاد موثر است.

آزمون‌های خونی: آزمون‌های خونی مانند آزمون سرم AFP (آلفا فتوپروتئین)، آزمون سرم hCG (گنادوتروپین کوریونیک) و آزمون سرم Estriol به منظور غربالگری برای سندرم داون و سایر اختلالات ژنتیکی انجام می‌شوند.

آزمون‌های جزئیات بیشتر: در صورت نیازکافی برای تشخیص یا شناسایی مشکلات، آزمون‌های جزئیات بیشتری مانند آمنیوسنتز، کوریونیک ویلوسنتز، بیوپسی کوریونیک و آزمون ژنتیکی می‌توانند در نظر گرفته شوند.

غربالگری به صورت خلاصه در دو مرحله انجام می شود :

که حدود ۱۲ هفته انجام می شود .
مرحله اول : یک ازمایش و یک سونوگرافی nt انجام می شود که ضخامت گردن را اندازه می گیریم که این ناحیه در سندرم داون افزایش پیدا می کند .
مرحله دوم : اگر فردی مشکوک به سندرم داون بود و غربالگری را انجام داد در آن زمان غربالگری مرحله دوم را که آزمایش در ۱۶ هفته و سونوگرافی که در ۱۸ هفته انجام می شود .

اما اگرچه مرحله اول خوب بود مرحله دوم را می توانیم به صورت تنها یک آزمایش تکی انجام دهیم .
سونوگرافی ناهنجاری جنین و آنومالی ها برای تشخیص کلی آنامالی جنین استفاده می شود . و ممکن است آزمایش غربالگری فرد نرمال باشد یعنی سندرم داون وجود نداشته باشد و تنها مشکلات دیگری وجود داشته باشد همچون : دست های بچه مشکل داشته باشد و یا بچه لب شکری و یا نارسایی قلبی داشته باشد پس سونوگرافی ناهنجاری به دلیلی انجام می شود که این اختلالات را تشخیص دهد . یک آزمایش دیگری انجام می شود که همان آزمایش خون می باشد که به شکل کامل می توان این اختلالات کروموزومی را تشخیص داد و برای تمامی افراد این آزمایش شامل نمی شود چون دارای هزینه بالایی است تنها برای بیمارانی که شرایط خاص دارند تجویز می شود و در غیر این صورت همان آزمایش هایی که ذکر شد انجام می شود .

مزایای غربالگری در دوران بارداری

• شناسایی مشکلات پزشکی: غربالگری امکان تشخیص زودرس مشکلات مانند موارد کروموزومی، نقص‌های ترکیبیت و دیگر مشکلات سلامتی جنین را فراهم می‌کند.
• ارائه درمان‌های پیشگیرانه: شناسایی زودرس مشکلات به ارائه درمان‌های پیشگیرانه موثر تر و افزایش شانس سلامت مادر و نوزاد کمک می‌کند.
• کاهش استرس و نگرانی: غربالگری می‌تواند به زوج‌ها اطمینان بیشتری از سلامت جنین و فرایند بارداری خود بدهد و استرس و نگرانی آن‌ها را کاهش دهد.
• امکان برنامه‌ریزی بهتر: شناسایی زودرس مشکلات جنین به زوج‌ها امکان برنامه‌ریزی بهتر برای مراقبت از نوزاد و آماده‌سازی برای مواجهه با موقعیت‌های پیش‌بینی‌نشده را می‌دهد.

نتیجه گیری
غربالگری در دوران بارداری ابزاری بسیار موثر برای شناسایی مشکلات پزشکی مادر و جنین است. با استفاده از روش‌های مختلف غربالگری مانند آزمون‌های خونی و سونوگرافی، می‌توان مشکلات پزشکی را در دوران بارداری شناسایی کرده و در صورت لزوم، تدابیر درمانی را آغاز کرد. این فرآیند برای بهبود سلامت مادر و جنین، و کاهش خطرات و عوارض جدی در دوران بارداری بسیار حائز اهمیت است. در نتیجه، غربالگری در دوران بارداری باید به عنوان یک قسمت اساسی از مراقبت‌های پزشکی در این مرحله مورد توجه قرار گیرد.