بارداری خارج از رحم، تشخیص، علائم و روش های درمان

حاملگی خارج از رحم کلمه ای است که شاید سوال برخی از افراد باشد که چطور می شود حاملگی خارج از رحم رخ دهد. اصولا قرار بر این است جنین در داخل رحم رشد کند و در زمان مشخصی بتواند بارور شود و زایمان انجام شود . یک مسله ای که بسیار مهم است و حائز اهمیت می باشد. در اویل بارداری است و نه در اواخر آن . یعنی به این صورت نیست که جنین در روزهای اولیه در داخل رحم باشد و بعد جابه جا شود . همان طور که مشخص است جینن در داخل لوله های رحمی ایجاد می شود و قانون آن این است که بتواند سیر طبیعی خود را بگذراند و رشد کند و خود را به داخل رحم برساند و این سیر را بتواند انجام دهد.

گاها به دلیل مشکلاتی که در لوله  وجود دارد و به دلایلی رشد طبیعی جنین رخ نمی دهد و تمایل داشته باشد در داخل همان لوله بماند . این مسئله خود رابه این شکل نشان می دهد که قاعدگی خانم به تعویق می افتد و  بر این باور است که باردار است و بر طبق آزمایشاتی هم که انجام می شود  مشخص می شود که ایشان باردار می باشد . اما در بین این زمان لکه هایی را هم مشاهده می کند و درد هایی را احساس می کند و در زایمان های قبلی این درد را احساس نکرده است. در نیجه نکته ای که باید بسیار به آن توجه کرد این می باشد در صورت مشاهده همچین وضعیتی باید هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کرد چون می توان از طریق آزمایشات و سونوگرافی های لازم می توان تشخیص داد که حاملگی خارج از رحم رخ داده است یا خیر.

حاملگی خارج رحمی چه زمانی اتفاق می افتد؟

حاملگی خارج رحمی زمانی است که تخمک لقاح یافته در خارج از رحم لانه گزینی می کند. اغلب این اتفاق در یکی از لوله‌های فالوپ (به نام حاملگی لوله‌ای) رخ می‌دهد، اما می‌تواند در دهانه رحم یا جای دیگری در ناحیه شکم نیز رخ دهد. حاملگی خارج از رحم قابل دوام نیست و می تواند عوارض جدی برای زنان باردار از جمله مرگ ایجاد کند. میزان بروز حاملگی های خارج از رحم به طور پیوسته در طول ۵۰ سال گذشته افزایش یافته است و به طور تخمینی به ۱٪ تا ۲٪ از تمام بارداری ها رسیده است. با این حال، پیشرفت در تکنیک های تشخیصی و درمان به طور قابل توجهی نتایج را بهبود بخشیده است.

علائم بارداری خارج رحمی

حاملگی خارج از رحم ممکن است باعث گرفتگی در یک یا هر دو طرف ناحیه تحتانی شکم، درد شانه و یا ضعف یا سرگیجه، همراه با علائم معمول بارداری، مانند حساسیت پستان، حالت تهوع، و پریود نشدن شود. برخی از زنان خونریزی واژینال یا لکه بینی دارند و سطح هورمون بارداری گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) ممکن است آهسته تر از حد انتظار افزایش یابد.

در حالی که بسیاری از علائم حاملگی خارج از رحم با حاملگی های سالم همپوشانی دارند، اگر باردار هستید و علائم دردناک و یا ضعف را تجربه می کنید، مهم است که به دنبال مراقبت باشید. ۹۸ درصد از حاملگی های خارج از رحم در لوله فالوپ رخ می دهد. اگر درمان نشود، حاملگی خارج از رحم می تواند رشد کند تا زمانی که لوله فالوپ را پاره کند، که باعث خونریزی شدید داخلی در شکم و ممکن است منجر به شوک شود. علائم پارگی شامل درد شدید در ناحیه شکم، خونریزی واژینال، سرگیجه، و غش کردن. حاملگی خارج از رحم یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که نیاز به درمان فوری دارد.

تشخیص بارداری خارج از رحمی

تشخیص حاملگی خارج رحمی می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا تایید محل جنین همیشه در اوایل بارداری مشخص نیست. علاوه بر آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون بارداری، گروه خونی و شمارش خون، پزشک احتمالاً از سونوگرافی ترانس واژینال برای بررسی اینکه آیا کیسه حاملگی در رحم قابل مشاهده است یا خیر، استفاده کند.

سطوح HCG در آزمایش خون  

سطح hCG شما ممکن است برای بررسی میزان افزایش هورمون در خون شما در طول زمان آزمایش شود. در بارداری های طبیعی، این هورمون باید هر دو روز یکبار دو برابر شود. اگر سطح hCG همانطور که انتظار می رود افزایش نیابد ممکن است نشان دهنده وجود مشکل در بارداری باشد، اما این به تنهایی نشان دهنده حاملگی خارج از رحم نیست.

سونوگرافی تعیین محل جنین

برای تعیین محل جنین از سونوگرافی استفاده می شود. اگر حاملگی رحمی از طریق سونوگرافی تایید شود، احتمال حاملگی خارج رحمی نادر است. گاهی اوقات، تشخیص حاملگی خارج از رحم از طریق سونوگرافی خیلی زود است، زیرا جنین و کیسه حاملگی بسیار کوچک هستند. اگر این اتفاق بیفتد، امتحان باید بعداً تکرار شود. اگر کیسه حاملگی در رحم قابل مشاهده نیست، احتمالا حاملگی خارج از رحم دارید.

تشخیص و درمان بارداری خارج رحمی با لاپاراسکوپی

در شرایط اضطراری، یک روش لاپاراسکوپی برای تشخیص و درمان انجام می شود. این کار در اتاق عمل به عنوان جراحی انجام می شود. اگر حاملگی خارج از رحم با لاپاراسکوپی تایید شود، جراح به احتمال زیاد جنین را در طول عمل خارج می کند.

انواع حاملگی خارج از رحمی

بارداری های نابجا شکل و انواع مختلفی دارد . انواع بارداری های نابجا به شکل های گوناگونی ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد . برخی از بارداری های نابجا از طریق جذب یا سقط لوله ای پسرفت می کنند و نیازی به درمان طبی یا جراحی ندارند . افت غلظت HCG  شاخصی است که به طور شایع پیامد موفقیت آمیز بعد از پسرفت خود به خود را پیشگویی می کند . پارگی EP حتی با وجود افت میزان HCG نیز ممکن است رخ دهد .

بافت ترفوبلاستیک پایدار

EP پایدار زمانی اتفاق می افتد که بیمار تحت جراحی محافظه کارانه قرار گرفته و بافت ترفوبلاستیک قابل حیات باقی می ماند. از نظر هیستولوژیک رویان قابل تشخیص وجود ندارد . لانه گزینی معمولا در طرف داخل انسیزیون لوله ای قبلی رخ می دهد و پرزهای کوریونیک باقی مانده معمولا محدود به لایه عضلانی لوله است . ایمپلنت های بافت ترفوبلاستیک صفاقی نیز ممکن است عامل پایداری EP باشند .میزان بروز EP پایدار با افزایش استفاده از اعمال جراحی توام با حفظ لوله ها افزایش یافته است .پایداری EP زمانی تشخیص داده می شود که سطح HCG  پس از جراحی محافظه کارانه به حد ثابت برسد .ریسک فاکتورهای EP پایدار عبارتند از : نوع پروسیجر جراحی سطح اولیه HCG بارداری در مراحل اولیه سایز  EP کمتر از ۲ سانتی متر و سطوح بالای HCG در شروع درمان .در بیماران تحت سالپنگوستومی لاپاراسکوپیک میزان بروز EP پایدار بیشتر است . EP پایدار را می توان به روش جراحی یا طبی درمان نمود . درمان جراحی شامل سالپنگوستومی مجدد یا به طور رایج تر سالپنزکتومی می باشد .متوتروکسات جهت درمان بیمارانی که دارای ثبات همودینامیک هستند یک روش درمانی جایگزین می باشد زیرا بافت ترفوبلاستیک پایدار ممکن است محدود به لوله نباشد و در تجسس جراحی دوم به سادگی شناسایی نگردد .

بارداری نابجای مزمن

EP مزمن وضعیتی است که در آن محصول بارداری طی درمان انتظاری به طور کامل جذب نمی شود این حالت زمانی رخ می دهد که پرزهای کوریونیک باقی مانده و به داخل دیواره لوله خونریزی کنند که منجر به اتساع تدریجی و عدم پارگی لوله می شود . همچنین ممکن است ناشی از خونریزی مزمن از انتهای فیمبریه ای و متعاقب آن بروز نامپوناد باشد . علائم و نشانه ها عبارتند از :

• درد
• خونریزی واژینال
• آمنوره که مدت آن از ۱۵ تا ۱۶ هفته متغیر است
• توده لگنی بدون علامت

در EP مزمن معمولا سطوح HCG پایین است اما ممکن است اصلا وجود نداشته باشد . سونوگرافی جهت تشخیص مفید است . درمان به روش جراحی با بیرون آوردن لوله درگیر صورت می گیرد . اغلب به دلیل وجود التهاب و پیدایش چسبندگی متعاقب آن تخمدان باید برداشته شود .

علل ایجاد بارداری خارج رحمی

در حاملگی های سالم، تخمک و اسپرم در لوله فالوپ به هم می رسند، جنین را تشکیل می دهند و سپس برای کاشت و رشد به رحم می روند. در حاملگی های خارج رحمی، جنین به رحم نمی رسد و در جای دیگری لانه گزینی می کند.

یکی از علل شایع حاملگی خارج از رحم، به ویژه حاملگی لوله‌ای، ناهنجاری لوله فالوپ است. زمانی که انسداد، التهاب یا نواحی بد شکل در لوله فالوپ وجود داشته باشد، جنین می‌تواند گیر کرده و در محل نامناسبی کاشته شود. جراحی یا عفونت لوله فالوپ می تواند منجر به آسیب به دستگاه تناسلی زنان شود.

یکی دیگر از دلایل مشکوک عدم تعادل هورمونی، به ویژه استروژن است. ناهنجاری های جنین نیز ممکن است در بازی وجود داشته باشد. هنوز اطلاعات زیادی در مورد چگونگی، چرایی و زمان وقوع حاملگی خارج از رحم ناشناخته باقی مانده است. با این حال، محققان عوامل خطر متعددی را که اغلب با این وضعیت همراه هستند، شناسایی کرده اند.

عوامل خطر بارداری خارج رحمی

یک فرد مبتلا به حاملگی خارج از رحم همیشه دارای عوامل خطر قابل شناسایی نیست، اما برخی از عوامل خطر شناخته شده شامل موارد زیر است:

• نقص مادرزادی لوله های فالوپ
• اندومتریوز
• سابقه ناباروری
• سابقه عفونت مقاربتی (STI) به ویژه کلامیدیا
• لقاح آزمایشگاهی
• بیماری التهابی لگن
• حاملگی خارج از رحم قبلی
• قرص های ضد بارداری فقط پروژسترون
• زخم در لوله های فالوپ (احتمالاً از پارگی آپاندیس یا جراحی قبلی لگن)
• سیگار کشیدن
• عقیم سازی لوله ها (یا معکوس کردن)
• استفاده از آی یو دی
• باروری آینده

هنگامی که بهبودی شما از نظر فیزیکی شروع شد، در مورد توانایی خود برای داشتن یک بارداری موفق در آینده تعجب نکنید. اگر لوله های فالوپ شما آسیب ندیده باشد، شانس بسیار خوبی برای باردار شدن مجدد دارید، اگرچه خطر بارداری خارج از رحم دیگر بیشتر از حد متوسط ​​است. علاوه بر این، توصیه می شود حداقل سه ماه پس از درمان صبر کنید تا دوباره باردار شوید تا مطمئن شوید که بدن شما به طور کامل بهبود یافته و هر دارویی (در صورت استفاده) به طور کامل از سیستم شما خارج شده است. با این حال، اگر قبل از این بازه زمانی باردار شوید، در بسیاری از موارد، بارداری ممکن است سالم باشد

اگر یا زمانی که تصمیم به تلاش برای باردار شدن مجدد دارید، با پزشک خود در تماس باشید. تحقیقات نشان می‌دهد که بین ۱۰ تا ۲۷ درصد از زنان باردار خارج از رحم تکرار می‌شوند، که مراقبت‌های اولیه دوران بارداری و نظارت دقیق را ضروری می‌سازد. بارداری در رحم شما در حال رشد است.

 

باردار شدن مجدد پس از شکست حاملگی

کشف حاملگی خارج از رحم هم به دلیل از دست دادن حاملگی و هم به دلیل اختلال احتمالی در باروری در آینده می تواند ویرانگر باشد. اگر امیدوارید دوباره باردار شوید این را بدانید که در بیشتر موارد، بارداری سالم در دفعه بعد بسیار امکان پذیر است. اگر بتوان حاملگی خارج از رحم را در اسرع وقت تشخیص داد می توان به وسیله داروها بدون عمل جراحی آن را درمان کرد . از رایج ترین علائم حاملگی خارج از رحم لکه بینی طولانی مدت همراه با دردهای ناحیه لگن می باشد . در صورت وجود چنین علائمی هر چه سریع تر به پزشک زنان مراجهه کنید و درمان های لازم را انجام دهید .